जनसम्पर्क व्यवस्थापन र जनसम्पर्क व्यवस्थापन गर्ने माध्यमहरू – “खरिदार विषेश”
जनसम्पर्कले कार्यालयमा कार्यरत कर्मचारी र जनताबीचको सञ्चार, सम्पर्क र सम्बन्धलाई जनाउँछ। सार्वजनिक सेवा प्रवाह गर्दा कुनै पनि राष्ट्रसेवकले कार्यालयभित्र सर्वसाधारण सेवाग्राहीसँग कुन तरिकाबाट कस्तो र कसरी सम्पर्क राख्ने भन्ने विषय महत्त्वपूर्ण हुन्छ । कर्मचारीको प्रमुख कर्तव्य नै जनतालाई बढीभन्दा बढी सेवा छिटो, छरितो, सरल, मितव्ययी तरिकाले प्रदान गरेर जनसेवा गर्नु हो । संघीय गणतान्त्रिक मुलुकको कुनै पनि सरकारी कार्यालय वा संगठित संस्थाको बहुउत्तरदायित्व हुन्छ । जनताले सरकारबाट के कस्तो कुराको चाहना राखेका छन् सो बुझी सरकारले विभिन्न नीति तर्जुमा गरेको हुन्छ । त्यसैका आधारमा सरकारको कार्य विभाजन गरी कार्य सञ्चालन गरिरहेको हुन्छ । विभिन्न योजना, कार्यक्रम र परियोजना संचालन गरी देश विकासको कार्य गर्ने गरिन्छ त्यसका लागि प्रत्येक क्रियाकलाप र चरणमा जनतालाई सहभागी गराउनुपर्दछ । सरकारका काम कारबाहीलाई प्रचारप्रसार गर्नुपर्दछ । जनसम्पर्कको प्रमुख माध्यम प्रचारप्रसार हो । जसले गर्दा सरकार जनताबीचमा आपसी विश्वास बढ्न गई सरकारले गरेका कार्यमा अपनत्व बोध हुने गर्दछ । प्रभावकारी जनसम्पर्कका लागि कर्मचारी र सेवाग्राहीबीच राम्रो सम्बन्ध विकास गर्नका लागि गरिने व्यवस्थापकीय कार्यहरू जस्तैः पोजना, संगठन निर्देशन, नियन्त्रण, समन्वय र सहकार्य नै जनसम्पर्क व्यवस्थापन हो । जनसम्पर्क व्यवस्थापनमा समस्याको पहिचान र विषयवस्तुको छनोट, समस्याको विश्लेषण, उचित विकल्पहरूको खोजी, योजना र कार्यक्रमको तर्जुमा, जनसम्पर्कको प्रभावकारी व्यवस्था, अनुगमन र मूल्यांकन गरी पृष्ठपोषण दिइन्छ । जनसम्पर्क व्यवस्थापन गर्दा ध्यान दिनुपर्ने विषयहरू कार्यालयमा सेवा लिन आएका जनतासँग सरल शिष्ट भाषा प्रयोग गरी सभ्य व्यवहार प्रदर्शन गर्ने ।
जनताका पीरमर्का बाधा, अड्चन हटाउन, सुविधा प्राप्त गर्न वा कुनै कुरा प्रस्ट हुन आएमा नियम र कानूनको परिधिभित्र रही आफूले गर्न काम, कर्तव्य यथाशीघ्र गरिदिनुपर्छ। बुझ्न खोजेको विषय आफूसँग सम्बन्धित नभएमा सम्बन्धित व्यक्ति वा कार्यालय बताइदिनुपर्छ । आफूले गरेर भनेर वा बुझाएर हुनेसम्मका कुरा आफूले सम्पन्न गर्ने । अन्यथा माथिल्लो अधिकृतसँग भेट गर्नुपर्ने भएमा भेट गराइदिनुपर्छ । माथिका अधिकृतसँग भेट गर्न वा गराउनुपर्ने सेवाग्राहीहरूको कामको प्रकृति र महत्त्व हेरी आगमनको समयअनुसार प्राथमिकता क्रमअनुसार भेट गराउनुपर्दछ । सेवाग्राहीको लारी बस्ने व्यवस्था, पानीको सुविधा, पत्रपत्रिका स्तनपान कक्षको व्यवस्था गर्नुपर्दछ ।
जनसम्पर्क व्यवस्थापन गर्ने माध्यमहरू:
- रेडियो
- पत्र-पत्रिका
- चलचित्र
- सार्वजनिक सेवा
- कर्मचारीद्वारा सिधै सम्पर्क
- प्रतिवेदनबाट
- सभा, सेमिनार, गोष्ठी
- सामाजिक सञ्जालमार्फत
- नियमित प्रकाशन तथा चिठीपत्र
- प्रदर्शनीहरू
- सार्वजनिक सूचना, विज्ञापन
- विभिन्न कार्यक्रम आयोजना / सञ्चालन गरेर
- विभिन्न क्लब, गैरसरकारी संगठन आदि ।